Eyüp’ün kaymağı ve kaymakçı dükkânları geçmişten beri Eyüp ilçesinin çok meşhur olmasının sebeplerinden biriymiş. Bu zamana gelindiğinde Eyüp’ün ne kaymağı ne de kaymakçı dükkânları kalmıştır.
Geçmişte civarda pek çok mandıranın bulunmasından ve kaymağın bu mandıralardan temin edilen süt ile yapılması, Eyüp Kaymağına şöhret sağlamıştı. Kaymakçı dükkânları Cami yanındaki çarşı boyunda, yine pek meşhur olan Eyüp Kebapçılarının yanı sıra dizilmişlerdi. Türbe ziyaretlerine gelenler bu kaymakçı dükkânlarına muhakkak uğrarken, özellikle kaymak almaya ve kaymak yemeğe gelenlerde olur imiş.
Genellikle Eyüp’te Kaymakçı dükkânlarını işleten esnaflar, Bulgar göçmeni kişilerden oluşmaktaymış. 1960’lı yıllarda kalan son 2 dükkân ise istimlak ile yıktırılmış ve Eyüp’teki kaymakçı dükkânları efsanesi bu tarihle son bulmuş.
Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Eyüp’ü anlatırken kaymağından da bahsetmeden edemiyor; “Yoğurdu ve Kaymağı pek lezzetlidir. Erbabı safa kaymakçı dükkânlarının önlerinde oturarak kaymak yerler, halis süt içerler ve bal yerler.”
Tabii bu kaymakçıların bir başka şöhreti ise, kadınlar ile erkeklerin buluşma noktası haline gelip flört etmeleridir. Bu nedenle kadınların bir dönem Eyüp’teki Kaymakçı dükkânlarına girmeleri bile kadılık tarafından yasaklanmıştır.
İlgili yasakla alakalı 1573 yılındaki ferman ise şöyledir;
“Mektup gönderip bildirmişsin ki kaymakçı dükkânlarına bazı kadın taifesi kaymak yemek bahanesi ile girip oturup, erkeklerle buluşurlar imiş ve şeriata aykırı işler olurmuş. Bu konuda ihmal caiz değildir; derhal men edinir; dükkân sahiplerine şiddetle tembih edilsin, kaymak yemek için gelen kadınlar dükkânlarına almayacaklardır; dükkânına kadın müşteri alan kaymakçı şiddetle cezalandırılacaktır.”
Geçmişte kaymağıyla ünlü ilçemizde, bugün pek kaymakçı dükkânları kalmasa da belki ileride bazı girişimciler Meşhur Eyüp Kaymakçısı dükkânlarını yeniden dirilteceklerdir bilemeyiz. Artık ilçemizde pek mandıra kalmasa da, geçmişten esinlenip bunu ticarete dökecekler diye düşünüyorum.
Belki bugünler açılacak kaymakçı dükkânlarına kadınlar rahatça girebilecekler. Fakat geçmişteki bu ilginç yasağı da unutmamak gerekir diye düşünmekteyim, sonuçta demokrasi mücadelesi sokaktan ve yereldeki yaşam alanlarımızdan başlamaktadır ve o bölge fertlerinin de aktif mücadelesiyle gerçekleşmektedir.
Kaynak;
Reşad Ekrem Koçu – İstanbul Ansiklopedisi
Evliya Çelebi – Seyahatnamesi