Hükümet darbe girişiminin ekonomiye olan etkisini azaltmak için yine iç tüketime sarıldı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.7 büyüyen Türkiye ekonomisindeki büyüme ikinci çeyrekte yüzde 3.1’de kalınca iç tüketimi canlandırma adımları daha da önem kazandı. Keza iç tüketimde yılın ikinci çeyreğinde önemli bir düşüş olduğu da görüldü. Asgari ücretin yılbaşında bin 300 liraya çıkmasının etkisiyle harcamasını artıran vatandaş ikinci çeyrekte ise bu kez frene bastı. Vatandaşın harcamasının ilk çeyrekte yüzde 6.4’ten yüzde 3.1’e düşmesi, 1.6 puan düşen büyümenin 1.5 puanının nedeni oldu. İşte ekonomi yönetimi de bu durumu göz önüne alarak 2013’te cari açığın yükselmesi nedeniyle aldığı ekonomiyi soğutma önlemlerini tekrar gözden geçirme kararı aldı. Geçen hafta Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin açıkladığı ince ayar söylemi ile gözler en önemli harcama aracı olan kredi kartlarına çevrildi. Şimdi gözler 2013’te 9 taksit tavanı konulan kredi kartı sınırının ne kadar gevşetileceğine çevrildi.
33.1 MİLYAR LİRAYA DÜŞTÜ
Kredi kartına taksit sınırı konulmasının ardında özellikle cep telefonu, mobilya ve beyaz eşyada 24 ayı geçen taksitler 9 aya düşünce 48.2 milyar lira olan taksitli kredi kartı harcaması 15 milyar lira gerileyerek 1 yıl sonra 33.1 milyar liraya kadar indi. Aynı düzenleme ile altın ve cep telefonunda ise taksit tamamen yasaklanmıştı. Kredi kartına bu sert frenin ardından uzun süre taksitli kredi kartı harcaması 32-33 milyar sınırında kaldı. Aradan 1 yıl geçtikten sonra altın için 4 taksit olanağı getirildi. 2 yıl geçtikten sonra 2015’in sonunda kartta kısmi bir gevşemeye gidildi. Özellikle sektörlerin baskısı ile beyaz eşya, mobilya ve eğitim harcamalarında taksitlendirme sınırı 9 aydan 12’ye çıkarıldı. Telekomünikasyon, yemek, gıda ve akaryakıt harcamalarında taksit yapılamayacağı hükmü aynen korundu.
LİMİT DE ÖNEMLİ
15 milyar liralık ek harcama olup olmayacağı aynı zamanda kredi kartı limitlerine de bağlı. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi bültenine göre kredi kartı limiti bin lira ile 2 bin 500 lira arasında olan dar gelirliler bu limitlerinin yüzde 44.5’ini dolduruyor. Bin lira limiti olan kartların doluluk oranı yüzde 39.7 civarında. İlginç olan bir başka gelişme, limiti 100 bin liranın üstünde olan zenginlerin de kart limitinin yüzde 37.4’ünü harcamaları. Limiti en az kullananlar kredi kartı limiti 25 bin ile 50 bin arasında olanlar.
22.1 MİLYON KREDİ KARTI SAHİBİ VAR
Altın ve diğer üç sektörde taksit sınırının gevşemesi ile Nisan 2015’te 32.1 milyar liraya kadar inen taksitli kredi kartı harcaması Temmuz 2016’da 36.2 milyar liraya kadar çıktı. Türkiye’de halen 22.1 milyon kişinin kredi kartı bulunuyor. Kredi kartı sayısı ise 59 milyonu aştı. 36.2 milyar liralık taksitli kredi kartı borcu her bir kişinin bin 638 liralık borcu olunduğunu ortaya koyuyor. Önlemler alınmadan önce her bir kart sahibi 2 bin 180 lira borca sahipti. Bu rakam 1 yıl içinde bin 497 liraya kadar indi. 1 yılda kart ile yapılan harcama kişi başı 683 lira azaldı. Şimdi önlemler geri alınırsa en az bu rakam kadar yani 15 milyar lira, kişi başına ise 683 liralık ek harcama yapılabilecek.
